Gedurende het leven van een paard wordt de definitieve tand/kies, met een totale lengte van 8 cm, 2-4 mm per jaar uit de tandkast opgedrukt. Vergelijk het met een lipstick die je steeds verder opdraait.
Dit opdrukken gebeurd om de slijtage van kiezen/tanden te compenseren. Door het relatief zachte voedsel van gedomesticeerde paarden nu blijft de slijtage van hun gebit achter bij de eruptiesnelheid. De goede sluiting van de kaakhelften komt daarmee in het geding. Om problemen te voorkomen moet de mens dat slijtageproces nu een handje helpen (vijlen) zodat het gebit goed in balans blijft.
1. De gebitscontrole
Ik start altijd met een gebitscontrole bestaande uit:
- grondig onderzoek van exterieur hoofd (o.a. symmetrie en gevoeligheid van kauwspieren en kaakgewrichten, de kaaktakken, neusuitvloeiing, etc.)
- grondig oraal en dentaal onderzoek van mondholte (o.a. glazuurpunten, haken, diastase, ATR).
Naar aanleiding van de bevindingen bepaal ik wat nodig is en start ik de routine gebitsbehandeling (indien gewenst/afgesproken).
2. De routine gebitsbehandeling
- gecontroleerd en zorgvuldig verwijderen van glazuurpunten en haken door elektrisch vijlen van kiezen
- behandeling van zichtbare gebitsafwijkingen (vb. diastema, ATR)
- verwijderen van loszittende tand- of kiesfragmenten, persisterende snijtanden, doppen en wolfskiezen
- corrigeren van lengte en hoek van de snijtanden voor optimale sluiting kaakhelften (drie-punts-balans)
- Opstellen gebitskaart zodat u weet wat de gebitssituatie van uw paard is en welke behandeling is toegepast.
3. Complexe gebitsbehandeling
Het kan zijn dat tijdens een gebitscontrole blijkt dat uw paard een complexere ingreep nodig heeft dan tijdens een routine behandeling op te lossen is. Hierbij kunt u vooral denken aan extractie van kiezen en snijtanden of één van onderstaande behandelingen.
- Extractie kiezen
- Extractie snijtanden
- Traumabehandeling
- EOTRH-behandeling
- Overig
Een dergelijke situatie wordt dan met u besproken en een behandelplan wordt gemaakt. Deze ontvangt u, inclusief prijsopgave, per mail ter akkoord. De routinebehandeling wordt, zover mogelijk, wel verder uitgevoerd.
4. Gebitskeuring
Paarden zijn goed in het verbergen van gebitsproblemen. De afwezigheid van symptomen wil dus niet zeggen dat er géén problemen zijn. En misschien verwacht u het niet in deze tijd, maar ook heden ten dage wordt nog, zij het zelden, gefraudeerd met de leeftijd van paarden. Besluit u een paard te kopen? Of het nu een kinderpony, een denkhengst of een sportpaard is, het is raadzaam om ook het gebit van het paard te laten checken middels een gebitskeuring. hierbij wordt dan gekeken naar:
- check op de leeftijd;
- check op aanwezige zichtbare/voelbare gebitsproblemen en de mate waarin (blijvende schade);
- vaststellen of er aangeboren afwijkingen in de mond aanwezig zijn (al dan niet erfelijk);
Maak kennis met paardentandarts Foxbarn
Maak hier een afspraak!
Veel gestelde vragen
Is paardengebitsverzorging echt iets van deze tijd?
Nee, gebitsverzorging bij paarden werd al in 600 BC in China beoefend en is lange tijd belangrijk geweest als methode om de leeftijd van een paard te bepalen.
Ook in het oude Griekenland werd gebitsverzorging toegepast bij paarden. Hier waren er veel geleerden die aantekeningen maakten over de tandheelkunde bij paarden.
Aristoteles bijvoorbeeld maakte als eerste verslag van parodontitis bij paarden. Later werd het gebit van het paard belangrijker. Het ging dan vooral om het beoordelen van de leeftijd van paarden. Met dit belang ontstond ook fraude binnen de ‘gebitsverzorging’ waarbij eigenaren en handelaren de vorm van de snijtanden van paarden veranderden. Dit omdat aan de hand van de tandvormen en kenmerken van paarden de leeftijd is af te lezen. Door kenmerken van jonge paarden na te bootsen werden paarden jonger geschat en waren ze meer waard. Gelukkig is dit, met de komst van de chip en het paspoort een uitstervend fenomeen. Maar toch leren paardentandartsen nog steeds om, aan de hand van het gebit, de leeftijd van het paard te schatten.
Is er verschil tussen mensentanden en paardentanden?
Ja, er zijn een paar grote verschillen. Paardentanden zijn hypsodonte tanden. Dat betekend dat ze een erg lange kroon hebben en een relatief kleine wortel. Die kroon zit deels in de tandkas (reserve kroon) en een klein deel is zichtbaar in de mondholte (zichtbare kroon). Het zichtbare deel slijt af en, gelijkmatig aan die afslijting, komt de reservekroon uit de tandkas (eruptie / ‘groei’).
De mens heeft brachydonte tanden, een tand met een korte kroon en een relatief lange wortel. De kroon is zichtbaar in de mondholte. Er is géén sprake van een reservekroon en eenmaal doorgebroken stopt de ‘groei’. Een mens moet het zijn hele leven doen met die kroon. Dat is geen probleem omdat het voedsel van de mens zacht is en de kroon minimaal slijt.
Mijn paard is al op leeftijd en wordt niet meer gereden. Is een gebitsbehandeling nog nodig?
Jazeker! Paardentanden komen bijna het hele paardenleven verder uit de tandkast (eruptie). Net als een Labello-stickje dat wordt opgedraaid. De slijtage en de eruptie van die tanden en kiezen staan los van het wel of niet rijden van een paard. Het is een natuurlijk proces bij elk paard. Bij oudere paarden is gebitsverzorging juist belangrijk. Ze moeten het immers doen met de ‘restjes’ van hun tanden en kiezen. Het is dan juist belangrijk deze goed te houden. Mogelijk ook gaan oudere tanden en kiezen los zitten. Dit geeft pijn bij het eten. Kortom, elk paard heeft, ongeacht zijn leeftijd, behoefte aan periodieke gebitsverzorging.